Εναλλακτικός τουρισμός: τι είναι ακριβώς και ποιες οι σύγχρονες μορφές του;

Η ιδέα και η πρακτική του εναλλακτικού τουρισμού ξεκίνησαν ως απάντηση στις επιδράσεις του μαζικού, συμβατικού τουρισμού και ως μια ανάγκη έκφρασης των ειδικών ενδιαφερόντων, αναγκών και προτιμήσεων των επισκεπτών. Η χώρα μας ήταν και είναι ήδη πρωτοπόρος προορισμός σε αυτόν τον θεματικής μορφής τουρισμό, καθώς ανταποκρίνεται επαρκώς στα περισσότερα είδη εναλλακτικών διακοπών. Ο εναλλακτικός τουρισμός έχει το βασικό χαρακτηριστικό του ενεργητικού (δημιουργικού) τουρισμού, αλλά οι υπηρεσίες που προσφέρονται αφορούν σε μια μεγάλη γκάμα δραστηριοτήτων και καλύπτουν κάθε γούστο.

Οι επισκέπτες αλληλεπιδρούν περισσότερο με τους ντόπιους, αντί απλά να επισκέπτονται τα ιστορικά μνημεία και τα αξιοθέατα μιας περιοχής· εξάλλου, βασικό μέλημα των τουριστικών αυτών υπηρεσιών είναι ο σεβασμός της φύσης και των ντόπιων κατοίκων του τόπου προορισμού, στοιχεία που παραγκωνίζονται πλήρως στον μαζικό/ συμβατικό τουρισμό.

Τα βασικά χαρακτηριστικά του εναλλακτικού τουρισμού περιλαμβάνουν ένα οικονομικό σχετικά ταξίδι, τη συνύπαρξη με τους ντόπιους, τη χρήση παραδοσιακών, τοπικών προϊόντων, την πνευματική, σωματική και ψυχική αναζωογόνηση και χαλάρωση. Συχνά αποτελείται από ένα δημιουργικό κομμάτι, είτε αυτό είναι κάποια εξωτερική δραστηριότητα, είτε κάποιο είδους χειροτεχνίας.

Τα πιο συχνά είδη εναλλακτικού τουρισμού, που έχουν αναπτυχθεί και στη χώρα μας, είναι:

Οικοτουρισμός (οικολογικός τουρισμός)

Αποτελεί μια μορφή τουρισμού που περιλαμβάνει τους πόρους του περιβάλλοντος: βουνά, ποτάμια, λίμνες κλπ. Συνήθως, αναπτύσσεται σε προστατευμένες περιοχές σπάνιας ομορφιάς (π.χ. Natura), που έχουν και επιστημονικό ενδιαφέρον.

Αγροτουρισμός

Ο επισκέπτης έρχεται σε άμεση επαφή με την ύπαιθρο και συμμετέχει ενεργά στις εργασίες ενός αγροκτήματος, γίνεται μέρος της διαδικασίας και γεύεται τους καρπούς των προσπάθειών του. Εδώ περιλαμβάνονται γεωργικές, κτηνοτροφικές ασχολίες, μαγειρική, ελαιοτριβείο, μελισσοκομία και πολλά άλλα.

Αθλητικός τουρισμός (περιπέτειας)

Περιλαμβάνει τόσο την παθητική, όσο και την ενεργητική συμμετοχή σε αθλητικές δραστηριότητες, που όμως αφορούν άμεσα στο φυσικό τοπίο και στην ιδιαίτερη μορφολογία του τόπου. Στη χώρα μας έχουμε να επιλέξουμε ανάμεσα σε αμέτρητες δραστηριότητες, όπως κωπηλασία, σκι, ιππασία, πεζοπορία, ορειβασία, κατάδυση, ράφτινγκ κλπ.

Πολιτισμικός τουρισμός

Αυτή η μορφή τουρισμού ανταποκρίνεται σε όσους επιθυμούν να ανακαλύψουν τους ιστορικούς, αρχαιολογικούς και πολιτισμικούς θησαυρούς ενός τόπου, που όμως δεν περιορίζονται στα γνωστότερα και πολυδιαφημισμένα μνημεία του.

Ιατρικός (ιαματικός) τουρισμός:

Αποτελεί μέρος μιας (ιατρικής) θεραπείας, που χρησιμοποιεί τους φυσικούς, ιαματικούς πόρους ενός τόπου και ωφελεί τον επισκέπτη τόσο σε σωματικό, όσο και σε συναισθηματικό βαθμό. Η πιο διαδεδομένη μορφή του στην Ελλάδα είναι οι ιαματικές πηγές· σχεδόν 180 πηγές χρησιμοποιούνται στη χώρα μας για λουτροθεραπεία και ποσιθεραπεία. Σε αρκετές ιαματικές πηγές έχουν διαμορφωθεί ειδικοί σύγχρονοι χώροι υδροθεραπείας, spa και αναζωογόνησης, που διαθέτουν την κατάλληλη υποδομή, σεβόμενοι παράλληλα τον φυσικό πλούτο της κάθε περιοχής.

Οινοτουρισμός

Σκοπός του είναι η άμεση επαφή του επισκέπτη με τον τόπο καλλιέργειας και συλλογής του σταφυλιού, τη συμμετοχή και παρατήρηση στη διαδικασία και τη γευσιγνωσία. Η Ελλάδα, ως μεσογειακή χώρα, αποτελεί πόλο έλξης για τους λάτρεις του κρασιού, ειδικά αν λάβουμε υπόψη και την τεράστια ποικιλία που διαθέτει.

Εθελοντικός τουρισμός

Οικονομική μορφή τουρισμού, την οποία επιλέγουν κυρίως νέοι άνθρωποι. Οι επισκέπτες συμμετέχουν ενεργά σε κάποια project που αφορούν στον τόπο προορισμού, βελτιώνοντας κυρίως τις συνθήκες ζωής και τις υποδομές της περιοχής.

Γαστρονομικός τουρισμός

Βασικός στόχος του είναι η γνωριμία με την τοπική κουζίνα, τα τοπικά προϊόντα και τα έθιμα που σχετίζονται με τις πρώτες ύλες μιας περιοχής. Οι υπηρεσίες εδώ αντιτίθενται στις αλυσίδες έτοιμου φαγητού και στα αδιάφορα μενού που συνήθως προσφέρονται στα ομαδικά πακέτα διακοπών της συμβατικής μορφής τουρισμού.

Τα οφέλη του εναλλακτικού τουρισμού

Η κύρια ιδέα πίσω από αυτή την ιδιαίτερη μορφή τουρισμού είναι οι επισκέπτες να ζήσουν μια αξέχαστη εμπειρία, που να τους γεμίσει πνευματικά και ψυχικά, αφού τους χαρίσει μια μοναδική, αυθεντική σύνδεση με τη φύση, τον πολιτισμό και τους ανθρώπους στον τόπο προορισμού τους. Τα παρακάτω βασικά οφέλη θα σας βάλουν σίγουρα σε σκέψη για το επόμενο ταξίδι σας!

1. Βοηθάτε στη διατήρηση του οικοσυστήματος και του φυσικού τοπίου. Οι επιπτώσεις του μαζικού τουρισμού έχουν, τις περισσότερες φορές, καταστροφικές συνέπειες στο τοπίο και στον τοπικό πληθυσμό, ειδικά αν αναλογιστεί κανείς μόνο τις ποσότητες των απορριμμάτων και το μέγεθος των ξενοδοχειακών εγκαταστάσεων που χτίζονται για να ευχαριστήσουν όλους τους τουρίστες. Αντιθέτως, οι τουριστικές υπηρεσίες του εναλλακτικού τουρισμού σέβονται απόλυτα το φυσικό τοπίο, αφού η σύνδεση με αυτό είναι που ουσιαστικά αποζητά ο επισκέπτης.

2. Στηρίζετε την τοπική κοινωνία και σέβεστε τις οικογένειες που διαμένουν και διαφυλάττουν την απλότητα του τόπου προορισμού σας.

3. Ο εναλλακτικός τουρισμός αποτελεί μια προσωπική εμπειρία, την οποία μπορείτε εσείς από μόνοι σας να επιλέξετε βάσει των δικών σας προτιμήσεων και αναγκών, σε αντίθεση με τον συμβατικό τουρισμό, κατά τον οποίο απλά ακολουθείτε ένα προκαθορισμένο και περιορισμένο πρόγραμμα.

4. Οι υπηρεσίες του εναλλακτικού τουρισμού προσαρμόζονται στις δικές σας ανάγκες και προσφέρουν εξειδικευμένη μεταχείριση, σε αντίθεση με τα πακέτα διακοπών του συμβατικού τουρισμού.

5. Θα έρθετε σε επαφή με την τοπική κουλτούρα και τις παραδόσεις της και θα εκμεταλλευτείτε στο μέγιστο την όμορφη φύση και τον καθαρό, φρέσκο αέρα. Επίσης, σας δίνεται η ευκαιρία να απολαύσετε εξωτερικές δραστηριότητες, σε αντίθεση με τις βαρετές και ακριβές εκδρομές σε αξιοθέατα που αποτελούν ένα τυποποιημένο πρόγραμμα και δεν ικανοποιούν τα δικά σας, προσωπικά ενδιαφέροντα.

Η φιλοσοφία του εναλλακτικού τουρισμού είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τη φιλοσοφία ενός ολιστικού, υγιεινού τρόπου ζωής· γι’ αυτό, δεν θα μπορούσε να λείπει από το φεστιβάλ μας αυτός ο πολλά υποσχόμενος κλάδος υπηρεσιών. Από τις 12-14 Απριλίου, λοιπόν, θα σας περιμένουν στο χώρο μας, στη HELEXPO Αμαρουσίου, επαγγελματίες από το χώρο του εναλλακτικού τουρισμού και των υπαίθριων δραστηριοτήτων, για να γνωρίσετε την πιο δημιουργική πλευρά των διακοπών και για να επανεξετάσετε τα σχέδια σας για τον επόμενο ταξιδιωτικό σας προορισμό!