Φαίνεται πως στις μέρες μας, η κινόα είναι η υπερτροφή που συζητούν όλοι. Στη Νότιο Αμερική, χιλιάδες χρόνια πριν, ονομαζόταν από τους Ίνκας ως «το μητρικό σιτάρι».
Σήμερα θεωρείται ένα από τα καλύτερα «superfoods» – με αποκορύφωμα την στιγμή που τα Ενωμένα Έθνη ανακήρυξαν το 2013 ως την «Διεθνή χρονιά της Κινόα».
Τι είναι η κινόα;
Σύμφωνα με το Whole Grains Council (μια μη κερδοσκοπική ομάδα υπεράσπισης των καταναλωτών που εργάζεται για την αύξηση της κατανάλωσης δημητριακών ολικής αλέσεως), η κινόα είναι ένα σιτηρό, χωρίς γλουτένη, που περιέχει και τα εννιά απαραίτητα αμινοξέα που χρειαζόμαστε,ακριβώς όπως οι ολόκληρες πρωτεΐνες. Όμως, οι περισσότεροι άνθρωποι μπερδεύονται στο κατά πόσο η κινόα είναι ολικής αλέσεως ή όχι.
Τεχνικά, η κινόα που όλοι γνωρίζουμε είναι στην πραγματικότητα ο σπόρος από το Χηνοποδιοειδές φυτό Κινόα. Οπότε, όχι, δεν είναι σιτηρό. Τα σιτηρά ολικής αλέσεως, όπως η βρώμη και το κριθάρι έχουν οριστεί ως σπόροι χόρτων και όχι φυτών.
Όμως, ο τρόπος που τρώμε την κινόα μοιάζει με τον τρόπο που καταναλώνουμε και τα σιτηρά ολικής αλέσεως. Ακριβώς γι αυτόν το λόγο, στον διατροφικό κόσμο θεωρείται ότι είναι σιτηρό ολικής αλέσεως. Η «τεχνική» του ονομασία είναι «ψευδο-δημητριακό» – ένας όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψουμε τροφές που προετοιμάζονται και καταναλώνονται σαν τροφή ολικής αλέσεως, ενώ στην πραγματικότητα δεν είναι.
Ποιες είναι οι διατροφικές αξίες της κινόα;
Η κινόα έχει μια απίστευτη διατροφική βάση. Συγκριτικά με τα επεξεργασμένα σιτηρά, τα σιτηρά ολικής αλέσεως όπως και η κινόα θεωρούνται καλύτερες πηγές πρόσληψης ινών, πρωτεϊνών, βιταμίνης Β και σιδήρου σύμφωνα με την Mayo Clinic (μια μη κερδοσκοπική οργάνωση αφοσιωμένη στην κλινική πρακτική, την εκπαίδευση και την έρευνα). Όμως πέρα από αυτές τις σημαντικές θρεπτικές αξίες, η κινόα περιέχει και έναν πολύ μεγάλο αριθμό πρωτεϊνών.
Επειδή η πρωτεΐνη δημιουργείται κατά 15% από τα σιτηρά, όπως αναφέρθηκε από το Grains & Legumes Nutrition Council (μη κερδοσκοπική εταιρεία προώθησης της υγείας)είναι μία επιλογή σιτηρού υψηλής πρόσληψης πρωτεϊνών και χαμηλών λιπαρών. Ακριβώς επειδή είναι υψηλή σε θρεπτικές αξίες, η κινόα θεωρείται μία πολύ καλή επιλογή από τους ανθρώπους που ακολουθούν μια gluten-free διατροφή ή γενικά, ακολουθούν έναν πιο υγιεινό τρόπο διατροφής.
Σύμφωνα με τα διατροφικά στοιχεία που δηλώθηκαν από το τμήμα γεωργίας των Ηνωμένων Πολιτειών (USDA), μία κούπα μαγειρεμένης κινόα περιέχει:
- 222 θερμίδες
- 39 γραμμάρια υδατανθράκων
- 8 γραμμάρια πρωτεΐνης
- 6 γραμμάρια λίπους
- 5 γραμμάρια ινών
- 1 γραμμάριο ζάχαρης
Ποιοι είναι οι διαφορετικοί τύποι κινόα;
Υπάρχουν πάνω από 120 διαφορετικοί τύποι κινόα όπως έχουν οριστεί από το Whole Grains Council. Η κινόα μπορεί να εμφανιστεί σε μεγάλη ποικιλία χρωμάτων (συμπεριλαμβανομένου και του μωβ), όμως το πιο συχνό χρώμα είναι το λευκό, το κόκκινο και το μαύρο.
Το ενδιαφέρον της υπόθεσης είναι ότι και οι τρεις συχνότεροι τύποι κινόα μαγειρεύονται διαφορετικά και έχουν τελείως διαφορετική γεύση μεταξύ τους. Η λευκή κινόα μετά το μαγείρεμα παίρνει μια πιο μαλακιά υφή, ενώ η κόκκινη και η μαύρη κινόα διατηρούν περισσότερο από το χρώμα και το σχήμα τους και αφού μαγειρευτούν. Η κόκκινη κινόα έχει μια πιο «σκληρή» γεύση και είναι πιο δύσκολο να μασηθεί από τη λευκή, ενώ η μαύρη κινόα είναι πιο τραγανή και ελάχιστα πιο γλυκιά από τις άλλες δύο.
Έπειτα από την ξαφνική δημοσιότητα που πήρε το 2014, πλέον τη συναντούμε και μπορούμε να την καταναλώσουμε και σε διαφορετικές μορφές της, όπως αλεύρι, νιφάδες, τσιπς, μακαρόνια, ακόμη και σοκολάτα από κινόα.
Ποιες είναι οι πιθανές θετικές για την υγεία επιδράσεις της κινόα;
Τα σιτηρά ολικής αλέσεως όπως και η κινόα έχουν θεωρηθεί πως δρουν προληπτικά απέναντι σε συγκεκριμένους τύπους καρκίνου, λόγω των ινών που περιέχουν σε υψηλά επίπεδα. Μια έρευνα από το Journal of Nutrition (περιοδικό που δημοσιεύει πρωτότυπες επιστημονικές μελέτες) προτείνει πως οι φυτικές ίνες μπορούν να βοηθήσουν στο να κατεβάσουν την χοληστερίνη, ή βοηθούν στα «κακά» επίπεδα χοληστερόλης, ενισχύουν το πεπτικό σύστημα και ενδεχομένως χαμηλώνουν την πιθανότητα εμφάνισης καρκίνου στο γαστρεντερολογικό.
Σε μία έρευνα που δημοσιεύτηκε στον Αμερικάνικο Τύπο της Clinical Nutrition βρέθηκε πως η κατανάλωση τροφών πλούσιων σε μαγνήσιο οδηγεί σε μειωμένο ρίσκο καρδιακής προσβολής. Ακριβώς, λοιπόν, επειδή η κινόα είναι πλούσια σε μαγνήσιο (μία κούπα μαγειρεμένης κινόα περιέχει το 1/3 της καθημερινής συνιστώμενης δόσης σύμφωνα με το USDA), η κατανάλωσή της σε τακτική βάση συνδέεται με την βελτίωση της καρδιακής υγείας.
Το μαγνήσιο που περιέχεται στην κινόα, την καθιστά και μία πολύ καλή τροφή για τους ανθρώπους με διαβήτη τύπου 2 ή σε εκείνους που έχουν υψηλό κίνδυνο να εμφανίσουν κάποια στιγμή στο μέλλον.
Εν κατακλείδι, η κινόα είναι ένα πολύ θρεπτικό σιτηρό – σύμφωνα με τις μελέτες που έχουν γίνει τα τελευταία χρόνια – και η κατανάλωση της, σε τακτική βάση, θα μπορούσε να επιφέρει πολύ καλά αποτελέσματα ως προς την διατήρηση της υγείας μας.
